1 Звезда2 Звезды3 Звезды4 Звезды5 Звезд (3 оценок, среднее: 5,00 из 5)
Загрузка...
1 411 просмотров

НЬУРГУҺУН

Саха сиригэр сааскы бастакы сибэкки Ньургуһун күнэ ыам ыйын 18 күнүгэр 2004 сылтан бэлиэтэнэр. Аан дойдуга ньургуһуну эмиэ таптыылларын, харыстыылларын бэлиэтэ: муус устар 19 күнэ Ньургуһун күнэ эбит. Бу күнү аан бастаан Англияҕа 1984 сыллаахха бэлиэтээбиттэр.

 

Санников, М.С. — Уол Сарсын. Ньургуһуннар: хоһоон// Төрөөбүт тыл оһуорунан: хоһооннор/ [хомуйан оҥордулар: И.В.Мигалкин, Г.А.Фролова].- Дьокуускай: Бичик, 2018.- с.202

НЬУРГУҺУННАР
Халыҥ хаары уулларан,
Харалдьыкка тайанан,
Алаас, үрэх халдьыатыгар
Ньургуһуннар муһуннулар.

Сааскы күҥҥэ сыламнаан,
Чаҕыл уоттан тардыстан,
Тэҥнии тэйэ атаннар
Кэрэ киэргэл буолбуттар.

Ньургуһуннар үмүөрүһэн,
Үөрэ-көтө иэйэллэр,
Сүргэбитин көтөҕөннөр,
Талан сири симииллэр.

Дууһа ыраас ыратын
Өйгө оргууй бигииллэр,
Таптал уоттаах сыдьаайын
Сүрэх аайы түмэллэр.

Ньургуһуннар тылланнар,
Манна илдьит аҕаалтар,
Бары биири этэллэр:
«Сайын иһэр», — дэһэллэр.

Оһуор-бичик тиһэннэр
Өрүү үүнэ турдуннар,
Сааскы кэрэ сибэккилэр —
Сир симэҕэ ньургуһуннар.

 

Васильев, Е. Ньургуһун: хоһоон // Тыл дьэрэкээн кустуга : [оскуола алын кылааhын оҕолоругар / Евдокия Ноговицына ; Нь. Е. Ябловская ойуулара]. — Дьокуускай : Бичик, 2012.-20; то же Аптаах холбуйачаан : Хоһооннор, остуоруйалар, кэпсээннэр, таабырыннар / Хомуйан оҥордо Г.А.Кирова. — Дьокуускай : Бичик, 1999.-22
Ньургуһун
Тоҥ буору тобулан,
Тоҕута тыыллан,
Ньургуһун тыллан
Ньургуйбут ахан!

Кырдалга тахсан,
Кылбайан , тупсан,
Бу кэрэтин, хойуутун
Бухатыыр ньургуһун!

Ньургуһун: хоһоон // Сардаҥалаах ырыа / Раиса Винокурова. -Дьокуускай : Сахаполиграфиздат, 2002.-с.65
НЬУРГУҺУН
Сааскы күн ылааҥы мичээрэ
Сэтиэнэх быыстарын сылытан,
Ньургуһун сибэкки тыллыаҕа,
Толоону биир гына тахсыаҕа.

Көп түүлээх, сымнаҕас сибэкки
Килбиктик күн диэки хаиыһыа,
Сиик ыраас таммаҕын тоһуйа,
Нап-нарын эминньэх аһыллыа.

Араҕас куоппаһа угуйан
Күйгүөрэ күлүмнүү туруоҕа,
Уйаҕас ырыаҕа хоһуйан
Күөрэгэй кинини туойуоҕа.

Сардаҥа ардаҕын Ийэ сир
Иҥэрэр сөҕүмэр күүһүттэн
Тапталым сүрэхпин толорон
Мин үөһэ тыыныаҕым
дьоллонон.

 

Бастакы ньургуһун: хоһоон// Хоһооннор: [орто уонна улахан саастаах оскуола оҕолоругар] /Семен Данилов ; [хомуйан оҥордо С.И. Тарасов, киирии тылы суруйда М.Е.Тимофеев]. — Дьокуускай : Бичик, 2005.- с.132

БАСТАКЫ НЬУРГУҺУН
Үчүгэй да буолар ньургуйан
Күн өҥнөөх бастакы Ньургуһун.
Ып-ыраас амарах хараҕынан
Эрэнэ көрүнэр тулатын.

Тугу да, тугу да билиммэт
Дьолтон, күн санааттан ураты.
Ол иһин тымныыттан сэрэммэт,
Ньургуннук тобулар тоҥ буору.

Бастакы барыта ураты
Үөрүүнү, иэйиини үөскэтэр:
Бастакы күөрэгэй ырыата,
Кэҕэ кыыл чоргуйар саҥата.

Аан бастаан эн көрбүт ыһыаҕыҥ
Симэммит чэчирин кэрэтэ
Аан бастаан оһуохай ырыатын
Биир кыыстыын хатылаан дьиэрэтэр.
Оо, ханнык күн иэйии солбуйуой
Бастакы тапталбыт сулуһун! …
Үчүгэй да буолар ньургуйан
Күн өҥнөөх бастакы Ньургуһун.

Ньургуһун: хоһоон // Ньургуһун : Кыра саастаах оҕолорго хоһооннор/ Мария Обутова-Эверстова;В. Игнатьев уруһууйдара.- Якутскай : Кинигэ изд-вота, 1978.-с.3; то же Аптаах холбуйачаан : Хоһооннор, остуоруйалар, кэпсээннэр, таабырыннар / Хомуйан оҥордо Г.А.Кирова. — Дьокуускай : Бичик, 1999.-23; то же Кэскил : ТӨрӨппүт, детсад иитэччитэ оҕоҕо ааҕар кинигэтэ / Хомуйан оҥордулар: А.А. Егорова, М.П.Захарова. — 2-с эбэн, тупсаран таһаарыы. -Дьокуускай : Бичик, 2002.- с.30
НЬУРГУҺУН

Халдьаайы сыырыгар,
Харалдьык сыыһыгар
Ньургуһун элбэҕиэн,
Көрөргө кэрэтиэн!

Кэрэ саас киэргэлэ —
Ньургуһун сибэкки
Турар дии нуоҕайан,
Нарыннык нусхайан.

Ньургуһун нарын да
Тоҥ буору тобулар —
Нарынын көрүмэ,
Намчытын көрүмэ.

 

5. Ньургуһун: хоһоон // Отонноох оҥоойук : [хоһооннор] / Гаврил Семенов-Серкин ; [ойулаата А. Р. Богатырева ; аан тыл авт. Иван Мигалкин]. — Дьокуускай :
Бичик, 2010.-.21

Нарын, кэрэ сибэккини
Ньургуһуну үргүүбүн,
Наллаан, оргууй илдьиэҕим,
Ийэбэр бэлэхтиэҕим.

 

Ньургуһун: хоһоон // Күн мичээрдэр : хоһооннор / Иннокентий Сыроватскай ; [М. Игнатьева ойуулара]. -Дьокуускай : Бичик, 2010.-с.19

НЬУРГУҺУН
Алааһым сыырыгар,
Халдьаайы быарыгар
Сылаастык күн тыкта
Ньургуһун таҕыста.

Күөх сайын илдьитэ
Бастакы ньургуһун,
Нап-нарын бэйэтэ
Үүммүтэ хойуутун.

7. Ньургуһун: хоһоон // Хоһооннор, остуоруйалар, кэпсээн, тылбаас /Чаҕылҕан ; [хомуйан оҥордулар: А. И. Винокуров, Л. М. Сабарайкина]. — Дьокуускай : Бичик, 2004.-с.15
НЬУРГУҺУН

Ньургуйа саһарар ньургуһун
Харалдьык аайытын элбээтэ.
Нусхайар, симэнэр
Күөгэл саас уйгутун
Кэрэлээн кырдалга тэниттэ.

Күн уотун иҥэрэр тэлээрин*
Күн устун утары эргиттэ.
Күөрэгэй киниэхэ түһээри тэлээрэн
Көмүс көр ырыатын ууратта.

 

Ньургуһуннар: хоһоон // Күөрэгэй : Оҕолорго хоһооннор / Григорий Данилов ; А.Н. Осипов ойуулара. — Дьокуускай : Бичик, 2001.-с.3;то же // Сырдыктан сырдык : оҕолорго хоһооннор, ырыалар, остуоруйалар / Григорий Данилов ; [подгот. К печ. Сем. П. Данилов]. — Якутскай : Кинигэ изд- вота, 1976.-с.8; то же Кэнчээри : (оҕо садын иитээччилэригэр, төрөппүттэргэ уонна педучилище үөрэнээччилэригэр) / К. И. Васильева, А. П. Алексеева ; [худож. И. Пестряков]. — Дьокуускай : Бичик, 2000.-с.38; то же Кэнчээри : (оҕо садын иитээччилэригэр, төрөппүттэргэ уонна педучилище үөрэнээччилэригэр) / К. И. Васильева, А. П. Алексеева ; [худож. И. Пестряков]. — Дьокуускай : Бичик, 2013.-с.47

Ньургуһуннар
Халыҥ хаары тобуланнар,
Харалдьыгы таһаараннар,
Үгүс үрүҥ ньургуһуннар
Үрдүк сиргэ муһуннулар.

Маннык кыра, нарын-намчы
Харса суоҕун бэркиһиибин,
Сырдыкка дьулуһааччы
Күүстээх буолар эбит диибин.

Тымныыттан чаҕыйбатах,
Тоҥтон да толлубатах,
Бу нарын ньургуһуннар
Олус да хорсуннар.

Ньургуһуннар: хоһоон// Баал Хабырыыс : [орто саастаах оскуола оҕолоругар / хомуйан онордо З. В. Мигалкина ; худуоһунньук. И. Ю. Пестряков]. — Дьокуускай : Бичик, 2013. –с,52

НЬУРГУҺУННАР

Халаан уутун сүүрүктэрэ
Халдьыгырыы уһуннулар.
Хойууккатын үүммүттэрэ
Халдьаайыга ньургуһуннар.

Сайылыгым кыргыттарын
Санаттылар ньургуһуннар.
Баанан кээстэр былааттарын,
Бөлөх-бөлөх муһуннулар.

Биһилэҕи кистэһэллэр,
Битийэн атах тэпсэллэр.
Оргууй аҕай кэпсэтэллэр,
Уолаттары кэтэһэллэр.

Кыыртан куотар кус буоланнар
Кылбарыһа сырсыахтара.
Баҕар, бырыычыкалааннар
Бары саһан хаалыахтара…

…Кэтэһимэҥ, ньургуһуннар,
Кэлбэттэр аны уолаттар.
Отучча кыс хаар уулунна,
Уолаттар аҕам дьон буолтар.

 

Ньургуһуннар: хоһоон // Атах тэпсэр ньургуһуннар : хоһооннор / Аким
Кондратьев. — Якутск : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1983.-с.3

НЬУРГУҺУННАР
Сыыры сырса ыга симсэн
Ньургуһуннар быктылар,
Саһарҕаттан сырдыы үөрэн,
Ньургуйбахтыы турдулар.

Кылыгырас үрүйэлэр
Кырыымпалыы ыллаатылар,
Көмүс оҕуруо бырдаҥалар
Күлүмүрдүү тэйдилэр.

Хатыҥнарга үнүгэстэр
Ханыылаһан хойуннулар,
Үөр чыычаахтар үөрэннэр
Үөл лабааҕа муһуннулар.

Сыыры сырса атах тэпсэн
Ньургуһуннар тылыннылар,
Сардаҥалаах күҥҥэ үөрэн
Сандал сааһы алҕаатылар.

НЬУРГУҺУН: хоһоон // Иэйиим сырдык сыдьаайа: хоһооннор, поэт туһунан ахтыылар, библиогр. ыйынньык/ Василий Саввин .- Дьокуускай: Бичик, 2008.- с.28

НЬУРГУҺУН
Сахам сирин маҥнайгы
Сиэдэрэй сибэккитэ —
Ньургуһун хаар анныттан
Быган, тыллан кэлбитэ.

Алааһым халдьаайыта
Астыктык симэммитэ:
Көрбүт эрэ сөҕүөх хойуу
Ньургуһуна үүммүтэ.

Ону көрөөт, кырдьаҕас
Олуһун чэпчээбитэ:
— От, бурдук быйыл сайын
Оо, дьэ тахсыа,— диэбитэ.

ЧОЧУР МЫРААН НЬУРГУҺУНА: хоһоон// Хоһоон хотоҕосторо: хоһоон тиһиктэрэ/ Урсун.- Дьокуускай: Саха бэчээт, 2019.- с.18

ЧОЧУР МЫРААН НЬУРГУҺУНА
Чочур Мыраан ньургуһуна
Бөлөх-бөлөх өрө үтэр,
Уга уһун, куоҕалдьыйар,
Быллаардары бата үүнэр.

Тыһыынчанан сандал күннэр
Биһигини анаараллар,
Сиккиэр тыалга күөгэлдьиһэ
Бары тэҥҥэ хамсаналлар.

Эминньэҕэ үксэ алта,
Сэттэ, аҕыс син түбэһэр,
Арыт уон биир салааланар —
Көрсө түһүөҥ бэрт дэҥҥэ.

Оо, күн тэтэрэ ойуута
Олус даа кэрэ буолар —
Ситэ хайа, пирамида,
Сибэккинэн тыынар, туолар!

Ити көстүү мин сүрэхпин
Иһирэхтик да долгутар,
Чочур Мыраан сибэккитин
Бар дьонугар бэлэх уунар!

 

Корякин И.  Ньургуһун.

Харалдьыт быыһынан ньургуһун
Халдьаайы быарыгар тыллыбыт,
Тэбэнэт сааскы тыал сиигинэн
Тэтэркэй имнэрин сайҕаммыт.

Күн диэки чааскытын тоһуйан
Күөх, кэтит халлаанҥа таласпыт,
Мутукча сытыгар дуоһуйан
Мэйиитэ эргийэ талбаарбыт.

Үрүйэ музыка тыаһыгар
Үнкүүлээн сотото кылбайбыт,
Күөрэгэй алыптаах тойугар
Көҕүйэн көрүлүөн баҕарбыт.

Бастакы сибэкки ньургуһун-
Быйаҥнаах сайыммыт илдьитэ,
Килбик уол кыыһыгар аан бастаан
Тапталын таайтарар бэлэҕэ.

Тоҥ буортан силис тардан
Тахсыбыт күүһүн сөҕөн кээһиҥ,
Кылгас олохтоох сэмэй ньургуһун
Киһи олоҕун киэргэтэн ааһарын.

Дадаскинов С.  Ньургуһун тыллыбыт кэмигэр.

Ньургуһун тыллыбыт кэмигэр
Сааскылыы сырдыахпын баҕардым,
Күөх сирэм, күөх сирим үрдүгэр
Күүлэйдии сылдьыахпын баҕардым.

Ньургуһун тыллыбыт кэмигэр
Маанытык таҥныахпын баҕардым,
Күөрэгэй дьирилиир күлүмэр
Көтүөхпүн, ыллыахпын баҕардым.

Ньургуһун тыллыбыт кэмигэр
Алааһым кэрэтин хайгыыбын,
Дьоллоох бу дойдуга, бу сиргэ
Олорор үөрүүбүн туойабын.

Дадаскинов С.  Ньургуһуну таптыыбын.

Ньургуһуну таптыыбын,
Ньургуһуну тыыппаппын.
Үөрэ-хайгыы көрөбүн,
Үчүгэйин сөҕөбүн.

Кыра балтым курдук дии,
Кыана туппат төбөтүн.
Туохтан эрэ мичээрдиир,
Тура сатыыр көнөтүк.

Ньургуһуну таптыыбын,
Ньургуһуну тыыппаппын..
Оргууй сыллаан ылабын.
Одуулааммын турабын.

К.Уткин,   Ньургуһун ыһыаҕа.

Мин бүгүн кырдалга тахсаммын
Ньургуһун ыһыаҕар сырыттым,
Сир үрдүн симэҕин таптааммын
Ыралаах ырыанан саҥардым.

Сир үрдэ, сир үрдэ, сир үрдэ
Хантайар халлаанныын куустуспут,
Сир үрдэ, сир үрдэ, сир үрдэ
Күөх тунал солкотун сууламмыт.

Куугунуур хочоҕо сылдьаммын
Кулунчук буолуохпун баҕардым,
Сыһыыга сылгылыын сырсаммын
Күндээр күн күлүмэр көҕүйдүм.

Ньургуһун ыһыаҕар ыллааммын
Куйаар күөх кустугун оонньоттум,
Мин хомус чыычааҕа буоламмын
Айылҕа абынан сапсынным.

Сайа.    Уһугунна ньургуһун.

Ыллыы илик ырыам дуу,
Ыраах-ыраах ырам дуу
Тыллан кэллэ сүрэхпэр,
Тырымнаата харахпар.

Уһугунна нарын иэйии,
Уһугунна үрүҥ айыы,
Уһугунна ньургуһун,
Уһугунна күөх урсун.

Таптал тылын таайтаран,
Санаа кыыма саҕыллан
Сардаҥарда сырдык мичээр,
Үөрдэ, күллэ тулам сэмээр.

Махтанабын кэрэ сааска,
Махтанабын эдэр сааска,
Ньургуһуннаах кырдалга,
Куруук үүнэр ырааска.

К. Уткин. Ньургуһун ырыата.

Тоҥ хаары тумсунан тобулан
Саҥа саас илдьитэ эргийдэ.
Күөх унаар күлүмэр көҕүтэн
Ньургуһун ыһыахха ыҥырда.
Ньургуһун-
Мин ырыам кынтайар кыната,
Ньургуһун-
Мин таайар тапталым ымыыта.

Ньургуһун алааһын алҕыырын
Аан дойду иһийэ иһиллиир.
Аар тайҕа тойугун тохтотон
Тубүктээх төбөтүн төҥкөтөр.

Сүүс араас сибэкки симэҕин
Өлүмнэс үҥкүүтүн көрөбүн.
Oҕo саас оһуордаах оонньуутун
Уус-уран хоһооммор холбуубун.

Ньургуһун ырыатын ыҥыран
Ытыспар мин ылгыы турабын.
Арыылаах алгыспын анааммын
Аал уоппун аһатан эрэбин.

  И.Петров.   Маҥнайгы ньургуһун.

Тоҥ кырсы тобулан тахсаҥҥын
Дьон-аймах сүрэҕин үөрдэҕин,
Саас бастыҥ бэлэҕэ буолаҥҥын
Сарбынньах ньургуһун кэрэҕин.

Унаар күөх ньургуһун,
Уоҕуран үүнэҕин,
Олохпут дьулуурун
Оһуордаан симиигин.

Үрүҥ-түү баттаххын өрөҥҥүн,
Үөрэҥҥин саһарчы көрбүккүн,
Эдэр саас дьүөгэтэ ньургуһун
Эн таптыыр Ньургунум курдуккун.

Тохсунньу булууһун тобулан
Туругур, ньургуһун барахсан,
Эйигин арыаллыыр эдэр саас,
Эйигин бүөбэйдиир Ийэ сир.

Н. Устинов.    Мин эмиэ ыллаһыам.

Мин сахам сиригэр,
Сандал сааспыт дьэ кэлэн
Харалдьыттар аайытын,
Ньургуһуннар тыллыбыттар.

Оо, нарын даҕаны
Иэйиилээх буолаҥҥыт
Сааскы бастакы сибэккилэр,
Эһиги кэпсиигит,
Бу тыйыс дойдубар,
Уйгу-быйан аргыстаах
Самаан сайын иһэр диэн.

Сибэккинэн симэнэр
Сирим дойдум барыта,
Айылҕам уһуктан,
Силигилии ситтэҕиэн.

Сибиэһэйдиир салгына
Өйү-сүрэҕи туймаардан,
Тоҕо баҕас үчүгэйэй.
Отум-маһым барыта,
Солко күөххэ сууланан
Көрүөхтэн-көрүөххэ,
Кэрэтийэн дьиктитиэн.

Хатыҥнаах алааспар
Сарсыарда киирэммин
Көтөр-сүүрэр саҥатын
Дуоһуйан истэбин.

Күөрэгэй чыычаахтыын
Күнү көрсөн үөрэммит,
Иккиэн тэҥҥэ туойабыт,
Күөрэгэй доҕоччуок
Куппахтаа ырыаҕын,
Дууһам олус долгуйан
Мин эмиэ ыллаһыам.

М. Скрябин.   Саас кэллэ.

Килбэйэр мыраан кэдээл хотооллорунан
Ыҥырсан, сиэттиһэн ньургуһуннар
Үөрэн-көтөн күргүөмүнэн
Аллара сырсан киирэллэр.

Кырдалга мустан, түөлбэлээн
Атах тэпсэ оонньоотулар
Дьиэрэҥкэйдээн, үҥкүүлээн,
Сылайан, сынньанан хонкуйдулар.

Силигилии симэммит сири-дойдуну
Күөх тумарык суулаабыт,
Бу көстөр солко суһуму
Саас барахсан уруйдаабьгг.

Намыын-намыын налыылар,
Уһаан-кэҥээн киэргэйэллэр.
Чараҥнарга-чагдаларга .
Чыычаахтар үөрдээбиттэр.

Саас барахсан санааны сайгытар,
Эт-хаан ирэн уһуктар кэмэ,
Тугу эрэ санаабыт кыыс тэҥэ
Айылҕа тыгыластыы тыынар.

М.Тимофеев.    Ньургуһун уһугун.

Ньургуһун. Ньургуһун,
Турууй да, уһугун, уһугун.
Көрүүй да, Ньургуһун,
Хаар барбыт харалдьык уһугун.

Ньургуһун. Ньургуһун,
Тоҥ буорга оттууй да кулуһун.
Көрүүй да, Ньургуһун,
Эрдэһит ыалларын оһоҕун.

Ньургуһун, Ньургуһун,
Тохтотууй тоҥ кыһын уһунун.
Көрүүй да, Ньургуһун,
Хаар ууллар сүүрээнин суһумун.

Ньургуһун, Ньургуһун,
Турууй да, уһугун, уһугун.
Көрүүй да, Ньургуһун,
Күн көмүс охторун уһугун.

С.Капитонов.   Ньургуһуннар.

Тымныы кыһын устатыгар
Ыра санаа оҥостоммун
Аҕыннахпыан эһигини,
Дьикти кэрэ ньургуһуннар.

Үчүгэйиэн эһигинниин
Үөрэ-көтө көрсөрүм,
Алаас, тумул симэхтэрэ,
Сандал сааһым киэргэллэрэ.

Кыһын уһун ыйдарыгар
Отчут-масчыт сахам дьоно
Сырдык ыраас санаалаахтар-
Сааһы көрсөр ыралаахтар.

Ытык дьоммор майгыннааҥҥыт
Уоспат хоһуун аналлааххыт,
Ирэ илик кырдаллары,
Ньургуһуннар сылытаҕыт.

Талыы-мааны Сахам сирин
Хоһуун дьоно киэргэтэллэр,
Ньургуһуннар эһигинэн
Сахам сааһа өссө ситэр.

П.Тимофеев.  Ньургуһун барахсан.

Сандал саас саҕаланыыта,
Көмүрүө хаар ууллуута
Ньуолах куорсун анньааччы,
Араҕастыйа көстөөччү
Күндү көмүс сибэкким,
Ньургуһунум барахсан.

Уһун кыһын кэтэспит,
Түһээн түүлбэр кэпсэппит
Үөрэн миигин көрсөөччү,
Сэргээн миигин истээччи
Ураты кэрэ доҕорум,
Ньургуһунум барахсан.

Уһун уугун утуйан,
Уһуктубутун үчүгэйиэн,
Этин-сүмэн сылыйан,
Чэмэлийбитин кэрэтиэн,
Сибэккилээн сандааран,
Саһарбытын маанытыан,
Ньургуһунум барахсан.

П.Тимофеев.     Ньургуһунум тахсыаҕа.

Сааскы халлаан сылааһа
Саба кууста мин түөспүн,
Сааскы күнүм мичээрэ
Сайа тутта мин куппун.

Хатыҥ чараас суугуна
Хампа күөҕүн суохтаабыт,
Хатыҥ үрүҥ таһаата
Халлаан күөҕэр сырдаабыт.

Хатыҥ маһым тулата
Харалдьыкка ылларбыт,
Хара сирим уорҕата
Хамсыы-хамсыы сылыйбыт.

Сарсын манна тахсыаҕа
Сааскы кэмим илдьитэ,
Сарсын миигин көрсүөҕэ
Сандал сааһым кэрэтэ.

Ньургуһунум быгыаҕа,
Ньуоҕалдьыйа чэчириэ,
Күнҥэ тардыһа тахсыаҕа,
Көмүс тэҥэ саһарыа.

Хаарбыт ууллан устуоҕа,
Хаарыс солко тэлгэниэ,
Хампа күөҕэ тыллыаҕа,
Харах үөрэ мичээрдиэ

С.Борисов.     Ньургуһун.

Көмнөх хаар көтөҕүллүүтэ
Күөх саас тиллиитэ
Күндү сайын көстө күөрэйиитэ
Көтөр кынаттаах көрүлүү дьиэрэйиитэ
Халдьаайы хаара быһыта сиэтэн
Харалдьыт саҥа тахсарын кытта,
Хаар анныттан хайа сэлэйэн
Ханнык да үүнээйи бастакыта.

Нуолур солко тэллэҕэр сэбирдэхтээх
Нуоҕайа долгуйбут күөх чээлэй бэйэлээх
Ньургуһун барахсан ньургутуу үүнэн
Нусхайа турарын көрүөххэ күндүтүөн.
Кини барахсан кэрэкий симэҕи
Кэтэн киэргэйбитин көрбүт киһи,
Көлбөхтөөх ыар баттык хара дьай санаата
Күдэҥҥэ көтөн дьэгдьийэр буоллаҕа.

А. Илларионов.   Ньургуһун.

Аламай ыраас күн уотуттан
Аргыардаах тымныыбыт кыйданна.
Күрүлгэн күүрээннээх тыаһынан
Күүтүүлээх саас сиргэ үктэннэ.

Арамаат сытынан дыргыйбыт
Араҥас төбөтүн атытан,
Ньургуһун күн диэки тардыстан
Тылынна халдьаайыга аан бастаан.

Айылҕа маанылаах оҕотун
Анала, сыаната туохханый?
Тоҕо бу ньургуһун тыллыытын
Дьон-сэргэ долгуйа ахтарый?

Ньургуһун — бу тиллии бэлиэтэ,
Ньургуһун — күөх сайын илдьитэ,
Ньургуһун — Сир ийэ симэҕэ,
Ньургуһун — эдэр саас киэргэлэ.

Ол иһин ньургуһун үрдүнэн
Лыах көтөр бүөбэйдээн эрэрдии.
Ол иһин ньургуһун кэнниттэн
Солбуйа амтан от үүнэр дии.

Сиэдэрэй веногу кэтэҥҥин,
Сэгэрим, олус да кэрэҕин —
Ньургуһун эйиигин киэргэтэр,
Ньургуһун эйиэхэ киэркэйэр.

Петров В. — Айыл.    Ньургуһун.

Сааскы күнүм кый саҕахтан
Сандаарыйан тахсарыныы.
Ньургуһунум тоҥ буорбуттан
Күөҕү көрсө үүнүүй сырдыы.
Оччоҕуна сүрэхтэргэ
Иэйии кыыма уһуктуоҕа,
Тоҥкуруун да дууһаларга
Сааскы санаа сандаарыаҕа.

Ньургуһуннуун алаастарбар
Күн ыһыаҕа ыһыллыаҕа,
Элбиих-элбэх күн кырдалбар
Ньургуһун буолан тыллыаҕа.

Оччоҕуна сүрэхтэргэ
Таптал кыыма уһуктуоҕа,
Мунчаарбыт да дууһаларга
Сааскы санаа сандаарыаҕа.

Күндэлэс күн ыһыаҕыттан
Киһи барыта тииһиниэҕэ,
Ньургуһун көмүс чороонуттан
Күн кымыһын ыймахтыаҕа.

Оччоҕуна сүрэхтэргэ
Үөрүү кыыма уһуктуоҕа,
Хоргуппут да дууһаларга
Сааскы санаа сандаарыаҕа.

В. Алексеев.   Дорообо, бастакы ньургуһун.

Эдэр сааһым иэйиитин —
Эйигин көрсө түстэрбин,
Доҕоччугуом, ньургуһун,
Долгуйабын олуһун.

Быйыл эмиэ үрдэлбэр,
Быыкаа сүрэх кэриэтэ,
Быган сааһы эппиккэр
Барҕа махтал эйиэхэ.

Харалдьыкка эн маннык
Хатааһынныын хатыһан,
Сахам сирин нарыннык
Саба кууһан, сандааран.

Ситэн-тупсан тахсаҥҥын,
Силигилии үүнэҥҥин.
Дьонум-сэргэм дууһатын
Дьоллуур модун күүстээххин.

Көрүүй, быыкаа кыысчааным
Кэрэхсээбит дьүһүнүҥ
Күөх былааттаах ньургуһун,
Үөрт, сүрэҕим чопчутун.