1 Звезда2 Звезды3 Звезды4 Звезды5 Звезд (1 оценок, среднее: 5,00 из 5)
Загрузка...
330 просмотров

Уоруйах бэргэһэтэ кырдьык умайар дуо?

Уоруйах бэргэһэтэ кырдьык умайар дуо?
Оҕо саадыгар эбэтэр оскуолаҕа оҕобут уорбутун туһунан үҥүстэхтэринэ кыбыстабыт. «Тоҕо атын оҕо малын ыллыҥ?» диэн ыйытыыга «Мин ылбатаҕым» диэтэҕинэ кыыһырабыт, уордайабыт. Тапталлаах, мааны кырачааммыт тоҕо сымыйалыырый, тоҕо уорарый?
Бэйэбит буруйдаахпыт
Сороҕор төрөппүт бэйэтэ сымыйалыырга тиэрдэр. Толкуйдаа эрэ, оҕоҕун кытта хайдах кэпсэтэҕин? «Оонньуургун эмиэ хомуйбатах буолуохтааххын!» «Уруок биллэн турар, оҥоһуллубатаҕа буолуо!» Өрүү кини сыыһата, кыайбатаҕа, куһаҕана бэлиэтэнэр буоллаҕына оҕо сымыйалыыр — ким да мөҕүллүөн баҕарбат эбээт. Онон тугу эмэ ыйытаары гыннахха бэйэҥ ааккыттан ыйытар ордук. Холобур: «Мин оҕом кинигэлэрин, оонньуурдарын хомуйбутун дуу, суоҕун дуу билиэхпин наһаа баҕарабын». Ыгыы-түүрүү суох буоллаҕына сымыйалыыра сүтүө.

Психологтар сүбэлииллэр:
Оҕон сымыйалыырын сэрэйдэххинэ, кырдьыгын сымыйатын быһаарса сатаама. Саҥата суох иһит уонна итэҕэйбэтэххин биллэрэн санныгын хамсатан баран хостон тахсан бар. Эбэтэр «Миигин өрүү албынныылларыттан бэйэбин акаары курдук сананабын. Онон бу кэпсэтиини тохтотуох»- диэн чуолкайдык этэр сөп.

Болҕомто тиийбэт
Оҕон тэҥ саастыылаахтарын ортотугар чорбойуон баҕарар буоллаҕына эмиэ элбэхтэ сымыйалыыр буолуон сөп. Бу түбэлтэҕэ сымыйалааһын оҕолортон уорууну кытта аргыстаһан иэдэтиэ. Холкутук оҕону кытта кэпсэт. Чопчу буруйдаабакка эрэ учуутал кылааска уоруу тахсыбытын туһунан эттэ диэ. Уонна «миэхэ биир оҕо туһунан кэпсээбиттэрэ: кини атын оҕолортон ураты, атын буолан көстөөрү уорар уонна сымыйалыыр үһү. Эн эмиэ ол оҕо курдук атыттартан ураты буолуоххун баҕарарын буолаайаҕын?» Тэҥ саастыылаахтарын болҕомтотун эрэйэр оҕоҕо учууталлыын, иитээччилиин сүбэлэһэн эппиэтинэс сүктэрэр ордук. Маннык оҕо кыра былаастана түһэрэ бэйэтигэр туһалаах буолуо, онтон сымыйалыыра, уорара сыыйа умнуллуо.
Психологтар сүбэлииллэр:
Бэйэн кумааһынньыккыттан харчы сүттэҕинэ кыыһыра- абара барбакка ким ылбытын билэрин туһунан оҕоҕор эт. Харчыны төннөрөрүгэр эрэнэргин биллэр. Үксүгэр, ылбытын билиннэҕинэ даҕаны төннөрөрө суох, харчы бүттэҕэ. Балаһыанньаттан бэйэн таҕыс: уоруллубут сууманы оҕоҕор бэриллэр «хармаан» харчытыттан тутаргын эт. Бу усулуобуйаҕын хайаан да тутус.
Соһуйуох иһин
Дьиҥэр, уоран ылбытын, атыыласпытын бу оҕо атыннык да төрөппүттэриттэн ылар кыахтаах. Онно кини чиэһинэй, кыһамньылаах, эппиэтинэстээх буолуон наада. Онтон ийэттэн «кыралаан кыбар» кинини улахан буруйга тардыбат, эппиэтинэһэ суох, куһаҕан да буоллаҕына бэйэтигэр барыстаах балаһыанньалаах хаалабын дии саныыр. Үксүгэр «хармаан» харчыта бэриллэр оҕолоро төрөппүт кумааһынньыгыттан «кыралаан кыбар» эбиттэр.
«НЯНЯ» сурунаал 2011 сыл №3