1 Звезда2 Звезды3 Звезды4 Звезды5 Звезд (2 оценок, среднее: 5,00 из 5)
Загрузка...
388 просмотров

Кинезиология — оҕоҕун сайыннарыа

Кинезиология — бу хамнаныы туһунан билим уонна практическай дьиссипилиинэ.

Кинезиология —  киһи этин чаастара хамсааһыннарын, киһи бэйэтин этин- сиинин өйдөөһүнүн, хамнаныы киһи мэйиитин үлэтин, билэр- көрөр функцияларын кытта сибээһин; хамнаныы киһи уйулҕатын кытта сибээһин, тулалыыр эйгэҕэ буолар араас уларыйыыларга сыһыанын үөрэтэр.

Кинезиология – эккэ- сииҥҥэ стрессовай хам тутуулары босхо ыытан киһиэхэ айылҕа биэрбит кистэнэ, саһа сылдьар кыахтарын уһугуннарыы соруктарын туруоран өйдөөһүн (интеллект), иэйээн (чувства) уонна эт- сиин (ощущения) икки ардыгар дьүөрэлэһиини үөскэтэр.  Онон үөрэ- көтө үөрэнэр, тутатына айар- тутар кыаҕы, ылар информацияны көдьүүстээхтик иҥэринэргэ, төһөлөөх да уустук өй үлэтин баһылыырга кыах биэрэр.

      Кинезиология киһи мэйиитин улахан компьютер курдук көрөр. Бу компьютер — мэйии киһи организмын туругун барытын хабар информацияны мунньа сылдьар уонна бу бас билэр организмын хайдах баҕарар бэрээдэктиир кыахтаах диэн кинезиологтар этэллэр.

Гейл уонна Пол Деннисон диэн американскай учуонайдар суруйбут «Образовательная кинезиология для детей» диэн 1999 с. тахсыбыт кинигэлэриттэн аҕыйах туһалаах эрчиллиилэри биэрэбит. Бу эрчиллиилэр мэйии уҥа полушариетын уонна киһи этин- сиинин хаҥас өттүн, хаҥас полушариены уҥа аҥары кытта тэҥҥэ үлэлииргэ күһэйэллэр. Киһи өйгө тутар дьоҕура сайдарыгар, болҕомтолоох буоларга, түргэнник түмүллэргэ көмөлөһөр. Үөрэх оҕотугар улахан туһалаах эрчиллиилэр диэн үгүс киһи бэлиэтиир. Онон дьиэҕэ өрүү компьютерга олорор оҕону мэниктэтэ таарыйа бэйэҕит эмиэ дьарыктаныаххытын сөп. Эбэлэр, эһэлэр сиэннэрин кытта күн аайы тэҥҥэ дьарыктаналлара икки өттүттэн туһалааҕын этэ да барыллыбат. Мэник — тэник, мөлтөхтүк үөрэнэр оҕолоох төрөппүттэр бу эрчиллиилэри көдьүүстээхтик туһанан махтаналлара элбэх эбит.

Бастатан туран Х букваны өйгө оҥорон көрөҕүт эбэтэр кыра карточкаҕа фломастерынан суруйаҕыт. Эрчиллиилэри оҥорор кэмҥэ Х быһа охсуһар сирин көрөҕүт. Бу хайаан да ирдэниллэр түгэн. Ол аата эн, мэйиигэр, икки полушариены тэҥҥэ үлэлэтиэхпин баҕарабын диэн сигнал биэрэҕин.

  1. Мельница уонна эрийиилээх ыстаныылар: ойуоккалыыр кэмҥэ хаҥас илиинэн уҥа тобугу таарыйаҕыт, тэҥҥэ хамныылларыгар кыһанаҕыт, бэйэҕитин тула араастаан эргийэҕит. Хараххытын уҥа — хаҥас, үөһээ — аллараа эрилиҥнэтэҕит. Музыка холбоотоххо ордук буолуо. Х — н көрөргүтүн умнумаҥ. 
  2. Илиигитин иннигитигэр уунуҥ, сөмүйэҕититтэн ураты тарбахтаргытын сутуруктуу тутуҥ. Салгыҥҥа сытар 8 сыыппараны (бесконечность) төһө кыалларынан киэҥник далайан сөмүйэҕитинэн уруһуйдааҥ. Ол кэмҥэ тарбаххыт төбөтүн хараххытынан батыһыннара көрүҥ. Төбөнү хамсаппакка хараҕы эрэ хамсатыҥ. 5 — тэ оҥорон баран илиигитин уларытыҥ. Онтон икки илиигитинэн сөмүйэлэргитин холбуу тутан эмиэ 5 — тэ оҥорун. Тарбаҕы батыһыннара көрүҥ аргыыйдык, быстыбакка, биир сиргэ тохтоон ылыыта суох буоларын ситиһэ сатааҥ. Харах сылайар, чыпчылыҥныыр сирин өйдөөн кэбиһиҥ уонна ити сиринэн тарбаххын төттөрү- таары «сотон» уруһуйдаан биэриҥ.
  3. Санныгытын ыгдаҥнатыҥ. Онтон ыгдайан баран төбөҕүтүн умса тутан санныгытыттан санныгытыгар төкүнүтэ оонньооҥ. Төбөҕүтүн аны хантатан баран хамнатыҥ. Онтон санныгытын түһэрэн баран бу хамнаныылары хатылааҥ. Барытын 4 -5 төгүл оҥоруҥ. Эрчиллии кэмигэр моойго кыра кычыгырыыр, хачыгырыыр тыастар баалларыттан куттанымаҥ. Маннык эрчиллиилэр киһи куолаһын улаатыннараллар, сайыннараллар.
  4. Симметричнай уруһуйдары икки илиигитинэн лиискэ да, салгыҥҥа да оҥорун. Бу маннык дьарыктан киһи хараҕа уонна илиитэ сынньанар. Суруйарга түргэнник сылайбаккын.

  1. Оҕо суруйарыгар буукубалары бутуйара, умнара, учуутал саҥатыттан аралдьыйара баар суол. Суруйары кытта тэҥҥэ айымньылаахтык толкуйдуурга үөрэтэр дьарыгы күн аайы оҥорор туһалаах.  Лиис кумааҕыга улахан Ф буукубаны икки илиигитинэн  тэҥҥэ оҥоруҥ. Иһигэр тэҥҥэ атын — атын буукубаларынан алфавиты бүтүннүү суруйуҥ. Уҥа — А, хаҥас — Б… К — Л…

  1. Өр олорон баран сиргэ олоро түһэн илиилэргэ тайанан, атахтары өрө көтөҕүҥ бэйэ киинин тула эргийэн эт — сиин күүрбүтүн, сылайбытын аһарыныҥ.
  2. Сиргэ сытан ВЕЛОСИПЕД эрчиллиини оҥоруҥ. Атаххытын тэбэр кэмҥэ тоҥолохторгутунан нөҥүө тобуккутун таарыйарга кыһаллыҥ. Бу кэмҥэ Х букваны өйгө оҥорон көрөргүтүн умнумаҥ.

(матырыйаал “Туллукчаан”  оҕо библиотеката суруйтарар «ФиС» сурунаал 2011 сыл 11, 2012 сыл 1— кы нүөмэрдэриттэн бэчээттэннэ)